Twierdza w dolinie Biebrzy

Zima wciąż trzyma, a wiosny nawet nie widać. Ale gdyby ktoś pytał, gdzie można zobaczyć najpiękniejsze cztery pory roku, bez wahania powiemy – nad Biebrzą.

Tu na Podlasiu nawet zima ma swoje uroki. Nad biebrzańskimi bagnami właśnie kończy się doroczny spektakl migracji gęsi - można go oglądać jedynie przez 10 dni w roku !!! Nad Biebrzą zatrzymuje się około 100 tysięcy tych ptaków. Apogeum wypada w trzeciej dekadzie marca.

To tu, pod Suchowolą przyszły dowódca PUK, wówczas dowódca 2 szwadronu 13 Pułku Ułanów Wileńskich, rotmistrz Stanisław Wyskota Zakrzewski wraz ze swym szwadronem kompletnie rozbił zgrupowanie dwóch niemieckich kompanii piechoty.

Tu również znajduje się jedna z nielicznych nigdy nie zdobytych europejskich twierdz - Twierdza Osowiec. O historii tej niezwykłej twierdzy możecie poczytać choćby w Wikipedii, lub na specjalnej stronie gminy Goniądz sygnowanej przez prezesa Osowieckiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego.

Ciekawostki ze świata

Opony, które nie wymagają pompowania i są odporne na przebicie to marzenie wielu kierowców, także tych w mundurach. Brzmi jak opowiadanie s-f? Niekoniecznie. Tego typu ogumienie zostało opracowane przez Resilient Technologies, której nowym właścicielem została niedawną firma Polaris. 

Jako że lubimy historyczne smaczki postanowiliśmy poszperać tu i ówdzie. Jakież było nasze zdziwienie, kiedy okazało się, że w ubiegłym stuleciu Japonia była jedynym krajem, któremu Polska wypowiedziała wojnę! Stało się to 11 grudnia 1941 r., dokładnie cztery dni po tym jak Cesarska Marynarka Wojenna zaatakowała bazę US Navy w Pearl Harbor.

Mało tego, konflikt ten oficjalnie trwał do 8 lutego 1957 r. Żeby było jeszcze ciekawiej, rząd japoński odmówił przyjęcia wojny wypowiedzianej przez Rząd RP na uchodźstwie. Hideki Tōjō - ówczesny premier Japonii − skomentował to w sposób następujący: „Wyzwania Polaków nie przyjmujemy. Polacy, bijąc się o swoją wolność, wypowiedzieli nam wojnę pod presją Wielkiej Brytanii.”.

Nie udało się nam dotrzeć do wiarygodnego źródła określającego straty po stronie polskiej. Wiadomo natomiast jedno – oficjalnie pierwszą ofiarą japońskiego nalotu na Pearl Harbor był niejaki Robert Niedźwiedzki, Amerykanin polskiego pochodzenia.

W dniu waszego święta, nasze Stowarzyszenie też o Was pamięta. I składamy serdecznie życzenia: szczęścia, zdrowia i zadowolenia. Życzymy Wam dziewczyny drogie, by to co kochacie waszym było, a czego pragniecie by się spełniło. Niech Wasz dzień cały będzie radosny i …aby do wiosny.

A panom radzimy szczerze:  pamiętajcie , że każda kobieta lubi wiedzieć, iż jest kochana  - nie tylko od święta!

Pan Wiesław Musiał, syn nieżyjącego już ułana karpackiego Tadeusza Musiała, przysłał nam niedawno ciekawe zdjęcia z okresu lądowania wojsk sprzymierzonych w Normandii, które otrzymał od swoich znajomych.

I choć nie jest to nasz rejon zainteresowania, otrzymany materiał postanowiliśmy umieścić na naszej witrynie.

Znajdziecie w nim, oprócz tła historycznego, rzadkie fotografie z okresu przygotowań do inwazji, urządzenia specjalnie wybudowane na potrzeby tzw. sztucznych portów oraz wszystkie odcinki lądowania (także ten z niesamowicie stromym 30 m klifem - Pointe du Hoc).

Panie Wiesławie – pięknie dziękujemy!

Wprawdzie za oknem coraz cieplej (za dnia) i dzięki słoneczku zdecydowanie przyjemniej (nareszcie chce się żyć), to dzisiaj chcielibyśmy Was zabrać w zdecydowanie cieplejszy klimat. Zapraszamy na wirtualną wycieczkę po szczególnie bliskich polskiemu sercu regionach Italii.

Powody są dwa. Ona – Żaneta Nawrot, On – Krzysztof Piotrowski. Oboje pochodzą z Jelcza-Laskowic i przed laty wyemigrowali za chlebem, Żaneta osiedliła się w Casamassina, Krzysztof wybrał Rzym. Co ich łączy? Najprościej można to ująć jednym słowem – Pasja – której istotą jest odkrywanie, dokumentowanie i propagowanie polskich śladów na włoskiej ziemi. To taki szczególny dowód przywiązania do rodzinnego kraju.

Po krótkiej (poobiedniej) przerwie zmierzamy do wiecznego miasta. Omijamy Neapol i na 344 kilometrze meldujemy się w Cassino. To tu, od niemal 20 lat, „Krzysio drepta okoliczne ścieżki” – jak mówi o nim nasz serdeczny przyjaciel prof. Wojciech Narębski. To on nas ze sobą poznał.

Kolega Krzysztof dzięki niezwykłej pasji poznawania wszelkich aspektów walk 2 Polskiego Korpusu, stał się niewątpliwie najlepszym znawcą terenów bitwy o Monte Cassino w szerokim tego słowa znaczeniu. Swoje przemyślenia publikuje w dwutygodniku „Nowy Świat”. Jeśli odwiedzicie witrynę tego dwutygodnika (zakładka Magazyn – Monte Cassino) przekonacie się jak płodnym i rzetelnym jest autorem.

W sposób szczególny zainteresowało nas jedno z jego opracowań pt.: „Bój o Pizzo Corno”, które ukazało się również we wspaniałym „Przewodniku po terenach walk o Monte Cassino”, który możecie pobrać tutaj.

W życiu kolegi Krzysztofa są też dni szczególne. Do takich niewątpliwie będzie należeć 70. rocznica osławionej bitwy. I tu propozycja: „ … zapraszam do spotkania. Będę wówczas zajęty tradycyjnym goszczeniem "Skorpionów" i "Commandosów", ale jeśli i Wasze Stowarzyszenie przybędzie to pomyślę jak to wszystko urządzić wspólnie.”. Wypadałoby się skusić! Zwiedzamy w zadumie nekropolię i klasztor, poznajemy tereny bohaterskich walk, a w napotkanej knajpce łapiemy się na kolację i …w drogę. Ostał nam się Rzym. To całkiem niedaleko ok. 120 km, ale  może o nim następnym razem. Już wieczór.

Jak mogliście się przekonać, nawet na wirtualnej wycieczce można się sporo nauczyć. W realu, zwłaszcza jeśli traficie na prawdziwego pasjonata i dobrą pogodę o wiele więcej. Wszak wspomnienia są bezcenne. Fotografie w prawej kolumnie (za wyjątkiem pierwszej) są własnością bohaterów artykułu.

„Miecio” – Jubilat – Fotorelacja

Już tydzień minął od obchodzonych uroczyście, 95-tych urodzin płk Mieczysława Heroda. Sam Jubilat był wyraźnie wzruszony i poruszony zainteresowaniem swoją osobą. W tym dniu odwiedziła go m.in. delegacja 2. Korpusu Zmechanizowanego z jego dowódcą gen. dyw. Jerzym Biziewskim, przedstawiciele lokalnej prasy i telewizji i pozostali dwaj krakowscy weterani 2. Polskiego Korpusu: Tomasz Skrzyński i Wojciech Narębski.  Jak obyczaj nakazuje było gromkie „sto lat”, prezenty, lampka czerwonego wina i …mnóstwo wojennych opowieści. Możemy jedynie podziwiać znakomitą pamięć naszych weteranów i świetną kondycję.

Unikat

Swego czasu nasz dobry kolega Sebastian Kłoda razem z Hubertem Synosiem przeglądali zdjęcia naszej galerii  pt.: „Obrona twierdzy” i wypatrzyli na nich niezwykły unikat. Otóż na zdjęciach: 15, 20 i 78 znajduje się niesłychanie rzadki ręczny karabin maszynowy (rkm) Vickers-Berthier Mk. III, który  zamontowany jest na podstawie. Dodatkowo Sebastian podzielił się z nami fotografią poprzednich właścicieli owego rkm-u.

Ten brytyjski rkm opracowany został około 1909 r. przez gen. Andre Berthier-a na potrzeby armii amerykańskiej.  Po licznych próbach i modyfikacjach US Army zatwierdziło projekt, lecz ze względu na możliwości produkcyjne  nigdynie wszedł on do produkcji. Ostatecznie projektant w 1925 roku sprzedał prawa do produkcji broni British Vickers-Armstrong Company Ltd., która chciała uzupełnić swoje produkcyjne portfolio. Karabin ten w latach 30. XX wieku brał udział w testach British Army, mających wyłonić nowy ręczny karabin maszynowy dla wojsk brytyjskich. Ze względu na mniejszą szybkostrzelność przegrał rywalizację z dysponującym większą siłą ognia rkm-em Bren. Szczęśliwym trafem broń została przyjęta na uzbrojenie wojsk Indii Brytyjskich. Pierwsza wersja tego karabinu oznaczona jako Mk. I została wprowadzona do uzbrojenia wojsk indyjskich w 1928 r. Kolejne jej modyfikacje – powstawały na prośbę rządu Indii – w 1931 r. (Mk. II) i 1933 r. (Mk. III).

Obu kolegów zaciekawiło też zdjęcie nr 12, przedstawiające żołnierza 2 szwadronu PUK noszącego indyjski fez oraz wczesne spodnie „bombay bloomers". Brawo Panowie! Oto co znaczy sokole oko. Te spostrzeżenia potwierdzają tylko starą prawdę, że pułk został przetransportowany do Tobruku bez ciężkiego sprzętu i na miejscu został doposażony w to co akurat było „pod ręką”. Głównie był to sprzęt po ich  poprzednikach (18 Bengal Lancers), ale bywała też zdobyczna broń włoska oraz niemiecka. 

Syn Stanisława i Józefy urodził się w Rzeplinie 20 lutego 1918 r. Żołnierz września. Za udział w walkach w 1939 r., w bitwie pod Pszczyną, odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Wzięty do niewoli niemieckiej z której ucieka. 9 kwietnia 1940 r. opuszcza Polskę i poprzez zielone granice przedostaje się przez Grecję do Syrii.

Wstępuje ochotniczo do Brygady Strzelców Karpackich (nr ew. 368) tworzonej w Homs - Syria. Jako artylerzysta służy w Karpackim Pułku Artylerii Lekkiej. Bierze udział w kampanii libijskiej (w tym prawie cztery miesiące broni twierdzy Tobruk).  W 1942r., w Palestynie, kończy szkołę podchorążych Rezerwy Artylerii. Jako kpr. pchor. bierze udział w całej kampanii włoskiej Polskiego 2 Korpusu, od bitwy pod Monte Cassino, aż do wyzwolenia Bolonii. 1 marca 1945 r. mianowany do stopnia podporucznika.

Repatriuje do Polski z Anglii 19 sierpnia 1947 r. Kończy studia wyższe na Uniwersytecie Jagiellońskim – kierunek ekonomia. Pracuje jako urzędnik przy budowie Nowej Huty. Działa społecznie w organizacjach kombatanckich. Bierze czynny udział w organizowaniu wyjazdów do Tobruku i Monte Cassino. Od 1990 r., a faktycznie od 1984 r., jest delegatem na kraj Związku b. żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich „Tobrukczycy". W sierpniu 1985 r., odznaczony Krzyżem Kampanii Wrześniowej 1939 r.

W sposób znaczący przyczynia się do nadania imienia "Obrońców Tobruku" szkołom w Tomicach i Bukowskiej Woli. Udziela się w procesie wychowania młodzieży harcerskiej w Skawinie (Czerwone maki). Bierze czynny udział w zjazdach kawalerów Virtuti Militari. Podczas pobytu w Grimsby w roku 1990 zostaje wyróżniony tytułem Honorowego Ułana Karpackiego przez Związek Ułanów Karpackich. Członek Stowarzyszenia Ułanów Karpackich (nr leg. 40/2010).

Nagle - 21 sierpnia 1941 r. - pułk zostaje postawiony w stan pogotowia marszowego. Wczesnym rankiem 26 sierpnia nasz bohater razem ze swoim pododdziałem wyrusza do bazy morskiej w Aleksandrii, gdzie następuje szybkie zaokrętowanie. Tak oto ułani, drogą morską, wyruszyli do Tobruku.

Po wyokrętowaniu 2 szwadron odpoczywa w pobliskim jarze, a wieczorem 27 sierpnia przechodzi na zachodni (nadmorski) odcinek i przejmuje pozycje obronne od jednego z pododdziałów 18 Bengal Lancers. Rozpoczął się - trwający 104 dni - krwawy bój o Tobruk.

Nasz porucznik brał udział w jej obronie przez stosunkowo krótki okres czasu tj.: do 27 września 1941 r., gdyż został odkomenderowany na kurs pancerno - motorowy do Centrum Wyszkolenia w Abbassia pod Kairem. Należał do grupy tych „niespokojnych” Ułanów, którzy po kampanii libijskiej oceniali, że muszą szybko szukać następnej okazji do walki. Stąd zgłosił się do lotnictwa. W dniu 7 lutego opuścił Pułk Ułanów Karpackich.

Przybywa do Anglii 26 kwietnia 1942 r. i wstępuje do Polskich Sił Powietrznych. Tu szkoli się i prawie rok później zostaje nawigatorem - otrzymując oznakę złotego orła z trzema złotymi błyskawicami. Czeka też na niego skierowanie do ośrodka zgrywania załóg bombowych 18 OTU w Bramcote. Tu 27 października 1943 r. awansuje do stopnia Flying Officer (F/O) i otrzymuje skierowanie do 304 Dywizjonu Bombowego Ziemi Śląskiej na etat nawigatora w załodze bombowca. W tym czasie 304-ty pełnił służbę w składzie Coastal Command zajmując się wykrywaniem i zwalczaniem hitlerowskich okrętów podwodnych atakujących alianckie konwoje na Atlantyku.

por. nawig. Szczepan Stańczykiewicz na morzem w Chivenor. Anglia, luty 1944 r.

Już wkrótce polskie siły zbrojne czeka wymiana samochodów ciężarowych. Te, które pamiętają jeszcze czasy PRL-u niedługo zostaną zastąpione przez nowoczesne pojazdy.

W ramach programu modernizacji na „pierwszy ogień” poszły najcięższe ciężarówki (4 i 3 osiowe). Pojazdy chciało dostarczyć kilka firm (niemiecki Man, włoskie Iveco, czeska Tatra oraz polski Jelcz). W tej sprawie nasz Rząd odstąpił od przetargu na rzecz negocjacji z jednym dostawcą. Wiadomo już, że będzie nim Jelcz. Takie rozwiązanie ma swoje i dobre strony, bo zapewnia wsparcie polskiego przemysłu motoryzacyjnego i zbrojeniowego. Jeśli rozmowy zakończą się sukcesem, firma Jelcz Komponenty do 2018 roku dostarczy wojsku 866 samochodów ciężarowych.

To jednak nie koniec zamówień, w ciągu pięciu lat armia kupi około 7 tysięcy ciężarówek (2 i 3 osiowych). Czas pokaże kto będzie ich dostawcą.

Autorem projektu kasku była firma Rawlings.  Typowe dla niej oznaczenia zostały umieszczone na skórzanym zawieszeniu z logo firmy oraz rozmiarem i numerami patentów. Prawa produkcyjne zostały przyznane: Rawlings Manufacturing Corporation, Sears Saddlery Company, Wilson Athletic Goods Manufacturing Company i A.G. Spaulding & Brothers. 

Zasadniczo kaski te budowano według tej samej specyfikacji, ale kaski poszczególnych producentów różniły się szczegółami.  Całość można było podłączyć do radiostacji (w pojazdach naszych ułanów były to brytyjskie radiostacje Wireless Sets No.19). Co ciekawe, do tego „hełmu” można było podpiąć laryngofony.

Polak potrafi

Polacy nie gęsi i swoją inteligentną minę mają. Skonstruowali ją inżynierowie z bydgoskich Zakładów Elektromechanicznych „Belma”, sama potrafi zdetonować ładunek, gdy zbliża się pojazd przeciwnika. Mina ta posiada niekonwencjonalny sposób atakowania celu - wybucha z boku. Umieszczony w niej ładunek kumulacyjny jest w stanie przebić 100 mm pancerz, w tym także pancerz reaktywny, z odległości 100 metrów.

Decyzję o ataku podejmuje komputer, który o zbliżającym się pojeździe wie dzięki ultraczułym mikrofonom kierunkowym. Miną można sterować – wtedy za „detonację” odpowiada ukryty w odległości do 300 metrów operator. W przeciwieństwie do klasycznych min można ją w każdej chwili wyłączyć.